10 lưu ý quan trọng khi bảo dưỡng ô tô định kỳ – Giữ xe bền bỉ, an toàn và tiết kiệm

1. Vì sao bảo dưỡng định kỳ là bắt buộc?

Bảo dưỡng định kỳ không chỉ là một khuyến cáo của nhà sản xuất, mà còn là yếu tố quyết định tuổi thọ và độ an toàn của chiếc xe. Một chiếc ô tô nếu chỉ chăm chăm chạy mà không kiểm tra, thay thế các chi tiết hao mòn sẽ nhanh chóng xuống cấp, tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn và tiềm ẩn nguy cơ hỏng hóc bất ngờ. Việc bảo dưỡng đều đặn giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề, xử lý kịp thời trước khi chúng trở thành sự cố nghiêm trọng, đồng thời giữ cho xe luôn ở trạng thái vận hành tối ưu.
 

2. Kiểm tra và thay dầu động cơ đúng hạn

Dầu động cơ đóng vai trò như máu trong cơ thể, giúp bôi trơn các chi tiết bên trong, giảm ma sát và tản nhiệt. Theo thời gian và số km sử dụng, dầu sẽ bị ôxy hóa, mất độ nhớt, khả năng bôi trơn giảm đáng kể. Nếu để dầu quá hạn, các chi tiết kim loại trong động cơ sẽ cọ sát trực tiếp, gây mài mòn, nóng máy và thậm chí hỏng piston hoặc trục khuỷu.

Vì vậy, bạn cần tuân thủ lịch thay dầu theo khuyến cáo của nhà sản xuất, thường từ 5.000 – 10.000 km tùy loại dầu và điều kiện vận hành. Khi thay dầu, đừng quên thay luôn lọc dầu để đảm bảo dầu mới sạch hoàn toàn, không bị lẫn cặn bẩn từ dầu cũ.

3. Chú ý đến hệ thống lọc gió

Lọc gió động cơ và lọc gió điều hòa là hai bộ phận thường bị bỏ qua, nhưng ảnh hưởng lớn đến hiệu suất và sự thoải mái khi lái xe. Lọc gió động cơ bẩn khiến động cơ “nghẹt thở”, tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn và giảm công suất. Lọc gió điều hòa bẩn lại làm giảm khả năng làm mát, gây mùi khó chịu trong cabin và ảnh hưởng đến sức khỏe người ngồi.

Hãy kiểm tra lọc gió động cơ mỗi 5.000 km và thay khi cần, đặc biệt nếu bạn hay đi đường bụi. Lọc gió điều hòa nên vệ sinh hoặc thay mỗi 10.000 – 15.000 km để đảm bảo luồng khí trong xe luôn sạch và mát.

4. Theo dõi và thay nước làm mát

Nước làm mát giữ cho nhiệt độ động cơ ổn định, tránh tình trạng quá nhiệt gây hỏng gioăng quy-lát, cong vênh đầu xi-lanh. Qua thời gian, dung dịch làm mát mất dần khả năng chống gỉ và truyền nhiệt, đồng thời bị nhiễm cặn từ hệ thống.

Bạn nên kiểm tra mức nước làm mát thường xuyên, nhất là trước những chuyến đi xa. Chu kỳ thay nước làm mát thường từ 40.000 – 50.000 km hoặc 2 năm, nhưng có thể sớm hơn nếu xe vận hành trong điều kiện khắc nghiệt. Khi thay, hãy xả hết dung dịch cũ, súc rửa két nước để loại bỏ cặn bẩn, sau đó châm đầy dung dịch mới đúng tiêu chuẩn.

5. Kiểm tra hệ thống phanh

Phanh là yếu tố sống còn liên quan trực tiếp đến an toàn của bạn và người khác. Đĩa phanh, má phanh và dầu phanh đều cần được kiểm tra định kỳ. Má phanh mòn quá giới hạn sẽ gây tiếng kêu, giảm hiệu quả phanh và làm xước đĩa phanh. Dầu phanh hút ẩm theo thời gian, khiến điểm sôi giảm, dễ gây mất phanh khi phanh gấp liên tục.

Hãy kiểm tra má phanh ít nhất mỗi 10.000 km và thay khi độ dày chỉ còn khoảng 2 – 3 mm. Dầu phanh nên thay mỗi 2 năm để đảm bảo hiệu suất. Nếu thấy bàn đạp phanh bị “mềm”, đạp sâu hoặc rung khi phanh, cần đưa xe đi kiểm tra ngay.

6. Giám sát áp suất và tình trạng lốp

Lốp là phần duy nhất tiếp xúc trực tiếp giữa xe và mặt đường, ảnh hưởng đến độ bám, khả năng phanh và độ êm ái. Lốp non hơi khiến xe ì, hao nhiên liệu, trong khi lốp quá căng làm giảm diện tích tiếp xúc, giảm độ bám đường và dễ nổ khi nóng. Lốp mòn không đều hoặc quá giới hạn gai sẽ tiềm ẩn nguy cơ trượt bánh khi phanh gấp.

Bạn nên kiểm tra áp suất lốp ít nhất mỗi tháng và trước khi đi xa. Đồng thời, đảo lốp định kỳ 8.000 – 10.000 km để đảm bảo mòn đều. Khi thấy vết nứt, phồng rộp hoặc gai lốp dưới 1,6 mm, hãy thay mới ngay.

7. Bảo dưỡng hệ thống treo và lái

Hệ thống treo (giảm xóc, lò xo, càng A, rô-tuyn) và hệ thống lái (thanh răng, rotuyn lái) giữ vai trò đảm bảo độ ổn định và cảm giác lái chính xác. Nếu các chi tiết này mòn hoặc hỏng, xe sẽ rung lắc, lệch hướng, gây mất an toàn.

Khi bảo dưỡng định kỳ, hãy yêu cầu gara kiểm tra độ rơ của tay lái, tình trạng rô-tuyn, cao su giảm chấn và giảm xóc. Nếu thấy xe bị lệch lái, vô-lăng rung hoặc nghe tiếng kêu “cục cục” khi qua ổ gà, rất có thể hệ thống treo hoặc lái đang gặp vấn đề và cần xử lý ngay.
 

8. Kiểm tra bình ắc quy và hệ thống điện

Ắc quy là nguồn cung cấp điện cho hệ thống khởi động và các thiết bị điện trên xe. Theo thời gian, ắc quy sẽ giảm khả năng tích điện, cọc bình bị ôxy hóa, dung dịch điện phân cạn bớt. Một bình ắc quy yếu sẽ khiến việc khởi động khó khăn, đặc biệt vào mùa lạnh, và có thể khiến xe chết máy giữa đường.

Bạn nên kiểm tra định kỳ điện áp và mức dung dịch điện phân của bình. Nếu bình đã sử dụng trên 2 – 3 năm, hãy chuẩn bị kế hoạch thay mới. Ngoài ra, cần kiểm tra hệ thống sạc (máy phát điện, dây cu-roa) để đảm bảo ắc quy luôn được nạp đầy.

9. Đừng quên thay dầu hộp số và kiểm tra truyền động

Hộp số – dù là tự động hay sàn – đều cần dầu bôi trơn để hoạt động êm ái và bền bỉ. Dầu hộp số bẩn hoặc thiếu sẽ khiến quá trình sang số bị giật, trễ hoặc gây mài mòn bánh răng.

Tùy loại hộp số, chu kỳ thay dầu có thể từ 40.000 – 80.000 km. Khi thay, nên xả toàn bộ dầu cũ, vệ sinh lọc dầu hộp số (nếu có) và đổ dầu mới đúng tiêu chuẩn của hãng. Ngoài ra, đừng quên kiểm tra các chi tiết truyền động như trục láp, bạc đạn, khớp đồng tốc để đảm bảo không bị rơ hoặc rò dầu.
 

10. Chú ý đến hệ thống đèn và tầm nhìn

Tầm nhìn tốt là điều kiện tiên quyết để lái xe an toàn. Bạn nên kiểm tra toàn bộ hệ thống đèn pha, đèn hậu, đèn phanh, đèn xi-nhan và đèn sương mù. Bóng đèn yếu hoặc cháy cần thay ngay. Đồng thời, kính lái và gương chiếu hậu phải luôn sạch sẽ, không trầy xước.

Hệ thống gạt mưa và nước rửa kính cũng cần được duy trì tốt, nhất là trước mùa mưa. Lưỡi gạt mưa mòn sẽ để lại vệt nước, gây mờ tầm nhìn. Thay lưỡi gạt mới mỗi 6 – 12 tháng để đảm bảo hiệu quả.

11. Kết luận

Bảo dưỡng ô tô định kỳ không chỉ là việc “thay dầu” như nhiều người vẫn nghĩ, mà là một quy trình kiểm tra và chăm sóc toàn diện, từ động cơ, hệ thống truyền động, phanh, lốp cho đến điện và tầm nhìn. Thực hiện đầy đủ 10 lưu ý trên sẽ giúp chiếc xe của bạn luôn trong trạng thái tốt nhất, tiết kiệm nhiên liệu, giảm nguy cơ hỏng hóc và quan trọng hơn cả là đảm bảo an toàn cho mọi chuyến đi.

Một chiếc xe được chăm sóc cẩn thận sẽ phục vụ bạn bền bỉ suốt nhiều năm, và về lâu dài, chi phí bảo dưỡng luôn rẻ hơn rất nhiều so với chi phí sửa chữa khi sự cố đã xảy ra.