Trong cấu tạo của ô tô, hệ thống nhiên liệu đóng vai trò cực kỳ quan trọng, quyết định trực tiếp đến khả năng vận hành của động cơ. Một bộ phận nhỏ nhưng không thể thiếu trong hệ thống này chính là lọc xăng (fuel filter). Nhiệm vụ chính của lọc xăng là loại bỏ bụi bẩn, cặn lắng, gỉ sét và tạp chất có trong nhiên liệu trước khi đi vào kim phun và buồng đốt.
Nếu lọc xăng ô tô hoạt động kém hiệu quả, nhiên liệu không được lọc sạch, động cơ dễ gặp tình trạng hụt ga, ì ạch, tiêu hao nhiều xăng hơn bình thường. Vậy câu hỏi đặt ra: Bao lâu cần thay lọc xăng để xe luôn vận hành bốc, êm và tiết kiệm nhiên liệu? Đây chính là chủ đề mà bài viết sẽ phân tích sâu, giúp bạn hiểu rõ bản chất, dấu hiệu, cũng như khuyến nghị thay thế hợp lý nhất.
Lọc xăng là bộ phận có nhiệm vụ loại bỏ bụi bẩn, cặn gỉ sét, tạp chất từ nhiên liệu trước khi chúng đi vào hệ thống kim phun và buồng đốt. Nếu không có bộ phận này, toàn bộ cặn bẩn sẽ trực tiếp lọt vào động cơ, gây ra hiện tượng tắc kim phun, khiến quá trình phun nhiên liệu không còn chính xác. Nhờ lọc xăng, nhiên liệu được làm sạch tối đa, giúp động cơ đốt cháy hiệu quả, xe vận hành mượt mà, ít hao xăng hơn và lượng khí thải cũng giảm đáng kể. Có thể nói, lọc xăng đóng vai trò giống như một “lá phổi” của hệ thống cung cấp nhiên liệu.
Nếu lọc xăng không được thay đúng lúc, động cơ sẽ sớm gặp vấn đề. Xe có thể khó nổ, bạn phải đề nhiều lần mới khởi động được. Khi chạy, động cơ có hiện tượng giật cục, chạy không đều, cảm giác mất ổn định. Đặc biệt, khi cần tăng tốc để vượt xe hoặc leo dốc, xe sẽ hụt hơi, phản ứng chậm chạp và kém mạnh mẽ. Người lái cũng dễ nhận thấy mức tiêu hao nhiên liệu tăng cao bất thường. Nghiêm trọng hơn, tình trạng này kéo dài có thể khiến bơm xăng và kim phun hư hỏng nặng, chi phí sửa chữa sẽ lớn hơn rất nhiều so với việc thay lọc xăng định kỳ.
Thông thường, các hãng xe khuyến nghị thay lọc xăng sau mỗi 40.000 – 60.000 km tùy từng dòng xe. Một số dòng xe đời mới có lọc xăng tích hợp trong bơm nhiên liệu thì chu kỳ thay dài hơn, có thể lên đến 80.000 – 100.000 km.
Xe thường xuyên di chuyển trong thành phố, đường bụi bặm → nên thay sớm hơn, khoảng 30.000 – 40.000 km.
Xe chạy đường trường, sử dụng xăng chất lượng cao → có thể giữ đúng chu kỳ 50.000 – 60.000 km.
Xe để lâu không dùng, xăng tồn trong bình dễ lắng cặn → nên kiểm tra lọc xăng định kỳ mỗi năm.
Nhiều gara khuyên chủ xe kiểm tra lọc xăng mỗi lần bảo dưỡng định kỳ 10.000 km. Nếu thấy dấu hiệu bẩn, tắc thì nên thay ngay, không cần chờ đủ số km.
Một chiếc xe có lọc xăng bị tắc thường cho thấy nhiều dấu hiệu bất thường. Trước tiên, xe sẽ trở nên ì ạch và tăng tốc chậm hơn so với bình thường. Khi bạn đạp ga mạnh, động cơ có thể hụt hơi, không đạt được tốc độ mong muốn và thậm chí bị khựng lại. Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là mức tiêu hao nhiên liệu tăng rõ rệt, đôi khi có thể cao hơn 10–20% so với trước.
Ngoài ra, động cơ có thể chạy không đều, xe rung giật khi di chuyển chậm, gây khó chịu cho người lái. Ở một số trường hợp, xe còn khó khởi động vào buổi sáng, bạn phải đề vài lần mới nổ máy. Trên bảng táp-lô, đèn báo lỗi động cơ (Check Engine) cũng có thể sáng lên, cảnh báo hệ thống nhiên liệu gặp vấn đề. Nếu xuất hiện nhiều dấu hiệu trên cùng lúc, gần như chắc chắn lọc xăng đã quá bẩn và cần được thay mới ngay.
Tuổi thọ lọc xăng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Trước hết là chất lượng nhiên liệu. Ở những quốc gia có chất lượng xăng không đồng đều, lọc xăng thường nhanh bẩn hơn. Tại Việt Nam, tình trạng nhiên liệu lẫn tạp chất vẫn còn xảy ra, nên lọc xăng thường cần thay sớm hơn khuyến cáo.
Thứ hai là môi trường vận hành. Nếu xe thường xuyên đi ở khu vực nhiều bụi, cát, bùn đất thì hệ thống nhiên liệu dễ bị bẩn, lọc xăng phải làm việc nặng hơn và nhanh giảm tuổi thọ.
Thứ ba, thói quen bảo dưỡng cũng ảnh hưởng không nhỏ. Nếu chủ xe không thường xuyên vệ sinh bình xăng, không bảo dưỡng kim phun, lọc gió, thì lọc xăng phải chịu thêm áp lực và nhanh chóng xuống cấp.
Cuối cùng là chất lượng của chính lọc xăng. Lọc xăng chính hãng, được làm từ vật liệu tốt có thể dùng tới 60.000 km hoặc hơn. Ngược lại, lọc xăng trôi nổi, giá rẻ, thường chỉ sử dụng được khoảng 20.000 km đã bẩn và cần thay.
Nhiều tài xế cho rằng việc thay lọc xăng khá đơn giản, nhưng thực tế lại cần thực hiện đúng kỹ thuật để tránh rò rỉ nhiên liệu hoặc làm hỏng hệ thống. Khi đưa xe đi bảo dưỡng, thợ thường kiểm tra lọc xăng theo hai cách.
Cách thứ nhất là quan sát trực tiếp. Thợ sẽ tháo lọc xăng ra và kiểm tra bằng mắt thường. Nếu thấy màu sắc của lọc đã ngả đen, bám nhiều cặn hoặc có mùi xăng cũ thì chắc chắn đã đến lúc thay.
Cách thứ hai là đo áp suất nhiên liệu trong hệ thống. Một chiếc xe khỏe mạnh có áp suất xăng đạt chuẩn theo thông số của nhà sản xuất. Nếu kết quả đo cho thấy áp suất thấp hơn nhiều, khả năng cao lọc đã bị tắc nghẽn, khiến bơm xăng không thể đẩy nhiên liệu lên đủ mạnh.
Khi thay lọc xăng, thợ sẽ tiến hành xả áp suất trong hệ thống để tránh phun nhiên liệu ra ngoài, vừa nguy hiểm vừa gây lãng phí. Sau đó, họ tháo lọc cũ và lắp lọc mới vào đúng chiều dòng chảy của nhiên liệu, thường được in bằng mũi tên trên thân lọc. Sau khi hoàn tất, thợ sẽ kiểm tra xem có rò rỉ xăng hay không, rồi khởi động máy để đảm bảo động cơ chạy ổn định.
Quy trình này thường mất khoảng 30–60 phút tại các gara uy tín. Với những xe có lọc xăng nằm sâu trong bình xăng hoặc tích hợp bơm, thời gian có thể kéo dài hơn.
Chi phí thay lọc xăng dao động rất lớn tùy thuộc vào loại xe. Đối với các mẫu xe phổ thông như Toyota Vios hay Hyundai Accent, chi phí thay lọc xăng thường chỉ từ 300.000 – 600.000 VNĐ mỗi lần. Với các dòng xe hạng trung như Mazda, Honda Civic, CR-V, mức giá có thể cao hơn, khoảng 700.000 – 1.200.000 VNĐ.
Đối với các thương hiệu xe sang như Mercedes, BMW hay Audi, chi phí thay lọc xăng sẽ đắt đỏ hơn nhiều, dao động từ 2.000.000 – 5.000.000 VNĐ tùy dòng xe. Một số xe đời mới có thiết kế lọc xăng tích hợp trong cụm bơm nhiên liệu, khi hỏng phải thay cả cụm. Lúc này, chi phí có thể lên tới 5–15 triệu VNĐ, con số không hề nhỏ đối với người sử dụng.
Để kéo dài tuổi thọ lọc xăng, chủ xe cần lưu ý một số kinh nghiệm thực tế. Trước tiên là thói quen đổ xăng. Nhiều người có thói quen đổ ở cây xăng gần nhà hoặc tiện đường mà không chú ý đến chất lượng. Tuy nhiên, việc chọn cây xăng uy tín là rất quan trọng, bởi chỉ cần vài lần đổ phải nhiên liệu bẩn, lọc xăng có thể nhanh chóng bị tắc.
Một kinh nghiệm khác là không nên để bình xăng cạn kiệt. Khi mức nhiên liệu xuống thấp, cặn bẩn tích tụ ở đáy bình dễ bị hút lên, làm lọc nhanh bị bẩn. Tốt nhất, bạn nên đổ xăng khi bình còn khoảng 1/4.
Ngoài ra, định kỳ vệ sinh kim phun và đường ống nhiên liệu cũng giúp giảm tải cho lọc xăng. Khi các bộ phận khác sạch sẽ, lọc xăng sẽ hoạt động nhẹ nhàng hơn, ít bị quá tải.
Cuối cùng, hãy chú ý tới việc bảo dưỡng định kỳ. Mỗi lần đưa xe đi thay dầu hoặc bảo dưỡng 10.000 km, bạn có thể yêu cầu gara kiểm tra tình trạng lọc xăng. Nếu thấy có dấu hiệu bẩn, hãy thay ngay thay vì cố dùng thêm vài nghìn km, bởi chi phí thay lọc rẻ hơn rất nhiều so với việc sửa chữa bơm xăng hoặc kim phun.
Trên thị trường hiện nay, có hai loại lọc xăng phổ biến: loại rời truyền thống và loại tích hợp trong bơm nhiên liệu.
Lọc xăng rời thường đặt ở vị trí dễ thấy trong khoang máy hoặc dọc theo đường ống nhiên liệu. Ưu điểm của loại này là dễ thay thế, chi phí thấp và người dùng có thể kiểm tra nhanh chóng. Nhược điểm là tuổi thọ ngắn hơn, cần thay thường xuyên hơn.
Trong khi đó, lọc xăng tích hợp trong bơm là thiết kế thường thấy trên xe đời mới. Ưu điểm của nó là hiệu quả lọc cao, gọn gàng và ít xảy ra rò rỉ. Loại này thường có tuổi thọ dài hơn, lên đến 80.000 – 100.000 km. Tuy nhiên, khi hỏng lại khá phiền toái vì thường phải thay cả cụm bơm nhiên liệu, chi phí tốn kém hơn nhiều so với lọc rời.
Chủ xe khi mua xe nên tìm hiểu kỹ để biết loại lọc mà xe mình sử dụng. Điều này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc lên kế hoạch bảo dưỡng và dự trù chi phí.
Anh Minh, chủ một chiếc Toyota Fortuner, chia sẻ rằng sau 50.000 km xe bắt đầu xuất hiện hiện tượng ì khi leo dốc và khó nổ máy vào buổi sáng. Khi đưa xe đi kiểm tra, gara phát hiện lọc xăng đã bẩn nặng. Sau khi thay lọc mới, xe chạy lại êm ái và tiết kiệm hơn rõ rệt.
Một trường hợp khác là chị Hương ở Hà Nội, sử dụng xe Mercedes C-Class. Sau khoảng 70.000 km, xe của chị thường xuyên báo lỗi động cơ. Khi kiểm tra, kỹ thuật viên cho biết lọc xăng tích hợp trong bơm đã tắc nghẽn, buộc phải thay cả cụm với chi phí hơn 10 triệu đồng. Đây là minh chứng cho việc lọc xăng tuy nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến túi tiền nếu không được quan tâm đúng lúc.
Qua những phân tích trên, có thể thấy lọc xăng là bộ phận nhỏ nhưng vô cùng quan trọng đối với khả năng vận hành của ô tô. Nếu lọc xăng bẩn, xe sẽ ì ạch, tốn nhiên liệu và dễ gây hỏng hóc cho các bộ phận khác trong hệ thống nhiên liệu.
Các chuyên gia khuyến cáo nên thay lọc xăng định kỳ sau mỗi 40.000 – 60.000 km, hoặc sớm hơn trong điều kiện môi trường khắc nghiệt. Với xe đời mới có lọc xăng tích hợp, tuổi thọ có thể dài hơn, nhưng chi phí thay thế cũng cao hơn nhiều.
Một chiếc xe bốc, tiết kiệm nhiên liệu và bền bỉ không chỉ phụ thuộc vào động cơ mạnh mẽ, mà còn đến từ việc chăm sóc cẩn thận những chi tiết nhỏ như lọc xăng. Chủ xe nên coi việc thay lọc xăng là một phần quan trọng trong lịch trình bảo dưỡng, thay vì để đến khi xe gặp sự cố mới xử lý.
Bài viết mới
Bài viết liên quan