Trước hết, để hiểu tại sao SUV / CUV “lên ngôi”, ta cần nhìn vào bức tranh thị trường ô tô Việt Nam. Trong các năm gần đây, dòng xe gầm cao (bao gồm SUV và crossover) liên tục chiếm tỷ trọng lớn trong doanh số, thậm chí vượt sedan truyền thống. Theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong 8 tháng đầu năm 2024, nhóm SUV / Crossover bán được khoảng 60.655 xe, chiếm 51 % tổng doanh số xe du lịch.
Một bài viết của Soha cũng dẫn chứng: trong 5 tháng đầu năm (của một năm gần đây) nhóm SUV / Crossover đạt 35.873 chiếc, chiếm khoảng 50 % tổng lượng xe du lịch bán ra của các thành viên VAMA.
Sự tăng trưởng này không phải nhất thời — nó phản ánh xu hướng thay đổi trong nhu cầu, lối sống và kỳ vọng của người dùng. Trong bối cảnh đó, việc lựa chọn xe gầm cao không đơn thuần là “thích phong cách”, mà còn xuất phát từ nhiều lý do thực tế, sâu xa. Dưới đây là sáu lý do chính:
Một trong những hạn chế lớn của ô tô thấp (sedan, hatchback) khi vận hành tại Việt Nam là điều kiện đường — từ đường nội đô đông đúc, ổ gà, đường ngập nước đến đường tỉnh, đường nông thôn có nhiều đoạn gồ ghề, đá sỏi, lún, lầy. Xe gầm thấp có nguy cơ “vướng gầm”, cạ gầm, hoặc khó vượt qua chướng ngại vật nhỏ.
Xe gầm cao (SUV / CUV) với khoảng sáng gầm lớn hơn giúp giảm rủi ro vướng chướng ngại vật, đảm bảo khả năng “lội nước” khi trời mưa hoặc ngập nhẹ. Nhiều bài viết trong giới ô tô Việt Nam đã nhắc đến “khả năng di chuyển nhiều địa hình, lội nước tốt” như một điểm cộng lớn.
Đặc biệt trong mùa mưa, khi hệ thống thoát nước đô thị chưa hoàn chỉnh, việc xe gầm cao giúp tránh hư hỏng phần gầm, hệ thống ống xả, cửa gió dưới gầm… là ưu thế rõ ràng.
Nhiều người dùng không chỉ chạy xe trong thành phố mà còn có nhu cầu đi ngoại ô, đi về quê, đi du lịch vùng núi, vùng cao. Với SUV / CUV, việc “lai” giữa nhu cầu đô thị và ngoại ô dễ hơn: khi lên đường quốc lộ, đường tỉnh, đường cao tốc hay đường đồi núi, người lái có cảm giác tự tin hơn nhờ gầm cao, hệ thống treo chắc khỏe hơn.
Đối với người dùng có nhu cầu đa dạng (vừa chạy nội đô, vừa đi đường dài) thì SUV / CUV là lựa chọn “gần tối ưu”.
Xe gầm cao giúp giảm lo âu khi phải vượt qua “ổ gà”, “ổ voi”, đường ngập, hoặc di chuyển vào trời tối, đường xấu. Cảm giác “vững hơn” được nhiều người nhắc đến như một ưu điểm tâm lý khi lái xe gầm cao. Trong các bài viết đánh giá về độ an toàn, tầm nhìn, khả năng chống vặn xoắn cũng được nhắc đến.
Do đó, đây là yếu tố rất thực tế, gần gũi với đời sống người lái, góp phần tạo nên sự chuyển dịch trong quyết định mua xe.
Một trong những đặc điểm dễ nhận biết và được đánh giá cao của SUV / CUV là ghế ngồi cao hơn so với sedan / hatchback. Khi ngồi cao, người lái có tầm nhìn rộng hơn, dễ quan sát phía trước, hai bên, giúp phát hiện chướng ngại vật, người đi bộ, xe máy… từ xa hơn, từ đó có thời gian phản ứng tốt hơn. Nhiều bài viết trong nước liệt kê “tầm nhìn bao quát hơn, vị trí lái cao” như một trong các lý do được ưa thích.
Từ góc độ tâm lý, vị trí lái cao còn mang lại cảm giác “kiểm soát”, “chủ động” hơn — người lái cảm giác nắm quyền điều khiển chặng đường tốt hơn.
Nhiều dòng SUV truyền thống sử dụng cấu trúc khung rời (body-on-frame), vốn có độ cứng vững cao hơn khi chịu tải, chịu rung lắc, chịu vặn xoắn hơn so với cấu trúc thân liền khối (unibody). Điều này giúp xe gầm cao “chắc chắn” hơn khi vào cua, khi chở đầy tải, khi di chuyển địa hình xấu.
Tuy nhiên, cần lưu ý: trong thực tế, nhiều mẫu SUV hiện đại hoặc crossover sử dụng cấu trúc unibody (liền khối) để ưu tiên độ êm ái và tiết kiệm nhiên liệu, nhưng vẫn giữ được nét gầm cao và phong cách SUV.
SUV / CUV ngày nay thường được trang bị nhiều tính năng an toàn và hỗ trợ lái hơn so với nhiều mẫu sedan phổ thông: hệ thống cân bằng điện tử, hỗ trợ giữ làn, cảnh báo va chạm, hệ thống kiểm soát lực kéo, chống trượt, cảm biến trước/sau, camera 360°, hệ thống túi khí nhiều hơn… Điều này tạo lợi thế cạnh tranh cho SUV / CUV khi khách hàng so sánh giữa các dòng xe.
Nhiều mẫu SUV cao cấp hơn còn tích hợp hệ thống hỗ trợ off-road, chế độ địa hình, khóa vi sai, gài cầu — những tính năng mà nhiều sedan không có.
Vì vậy, khi cân nhắc yếu tố an toàn, người tiêu dùng thường soi kỹ các trang bị, và SUV / CUV có nhiều “điểm cộng” để thuyết phục.
Một lý do rất thiết thực khiến SUV / CUV được ưa chuộng là không gian rộng — cả cho người ngồi sau, khoảng để chân và trần xe thường cao hơn. Với nhu cầu đưa đón con, chở người lớn tuổi, chở bạn bè, việc người ngồi sau không “án ngữ” trần đầu là điểm cộng lớn. Nhất là khi người dân Việt Nam dần tăng nhu cầu dùng xe cho gia đình, không chỉ cho cá nhân.
Mẫu xe SUV / CUV khi có 5 hoặc 7 chỗ (tùy cấu hình) dễ đáp ứng nhu cầu gia đình hơn so với sedan 4–5 chỗ, nhất là khi có nhiều hành lý, vật dụng, xe đạp, đồ dùng cho trẻ em…
Khoang cốp của SUV / CUV thường lớn hơn, mở rộng được khi gập hàng ghế sau, tạo không gian lớn để đồ trên các chuyến đi xa, du lịch, dã ngoại. Việc có chỗ chứa bánh, vali, lều trại, đồ dùng, hành lý,… khiến SUV / CUV được đánh giá cao trong tính “đa dụng”.
Khi so sánh giữa các mẫu xe, người tiêu dùng thường xem xét khả năng chứa đồ khi gập ghế và sự thuận tiện khi xếp đồ (cửa cốp mở lớn, cửa cốp điện, sàn phẳng…). Đây là điểm mà SUV / CUV dễ ghi điểm hơn so với sedan chẳng hạn.
Một chiếc xe không chỉ dùng để chạy đi làm — người dùng cần đến nó trong nhiều tình huống: chở đồ từ chợ, chở đồ ngoài giờ, chở khách, chở vật liệu nhẹ, chuyển nhà nhỏ,… Khi có thể linh hoạt sử dụng xe cho nhiều mục đích khác nhau, SUV / CUV đem lại giá trị thật hơn là một chiếc xe “chuyên chạy đường nhựa”.
Một số người chủ xe thậm chí nói rằng họ “ký gửi đồ trên sân gầm sau khi gập ghế” hoặc “chở đồ với chắn gió thấp hơn” — điều mà sedan khó làm được. Do vậy, tính thực dụng cao là yếu tố rất được người dùng cân nhắc.
SUV / CUV với vẻ ngoài bề thế, gầm cao, lốp lớn, phong cách “off-road” (dù có thể chỉ chạy đường nhựa) dễ gợi liên tưởng đến phong cách mạnh mẽ, cá tính, năng động. Nhiều người mua xe muốn một chiếc xe không chỉ để đi mà còn để tạo ấn tượng, để “nổi bật” trong giao thông, trong cộng đồng bạn bè, người thân.
Xe gầm cao dễ thu hút ánh nhìn hơn so với sedan nhỏ. Trong các bài viết đánh giá thị trường, nhiều lần yếu tố “thiết kế bắt mắt, ngoại hình hầm hố, phong cách SUV” được nhắc đến như điểm cộng khiến khách hàng lựa chọn.
Trong tâm lý người dùng, xe gầm cao thường được gắn liền với phân khúc cao hơn, cảm giác “không phải xe phổ thông”. Khi bạn chọn SUV / CUV thay vì sedan phổ thông, đôi khi đó là cách thể hiện sự “nâng cấp”, “thay đổi phong cách sống”, hoặc “đầu tư vào giá trị sử dụng lâu dài”.
Nhiều hãng xe cũng định vị SUV / CUV như dòng “flagship”, “dẫn đầu công nghệ”, hay “đẳng cấp”, nên trang bị, thiết kế, trải nghiệm khách hàng được chú trọng nhiều hơn — giúp củng cố ấn tượng đó.
Trong thời đại mạng xã hội, việc chụp ảnh, chia sẻ hành trình, “check-in” địa điểm đẹp — một chiếc SUV “ăn ảnh” hơn sedan có thể là điểm cộng. Người dùng thích để xe tạo điểm nhấn khi xuất hiện trong khung hình. Dù nghe có vẻ “nhẹ nhàng”, nhưng yếu tố tâm lý này không thể phủ nhận trong quyết định mua xe của nhóm người trẻ, người làm nghề sáng tạo.
Trong quá khứ, một trong những hạn chế lớn của SUV / CUV là mức tiêu hao nhiên liệu cao, chi phí bảo trì cao hơn so với sedan hoặc các xe nhỏ. Nhưng trong vài năm gần đây, công nghệ ô tô phát triển mạnh, khiến nhiều mẫu SUV / CUV “mềm hóa” nhược điểm đó.
Nhiều mẫu SUV / CUV hiện đại được trang bị động cơ dung tích nhỏ hơn (1.5L, 1.3L turbo) kết hợp công nghệ tăng áp, hoặc bổ sung mô-tơ điện (hybrid, mild-hybrid) để giúp tiết kiệm nhiên liệu. Việc này giúp xóa mờ khoảng cách giữa “xe gầm cao” và “tiết kiệm nhiên liệu”.
Một số bài viết về xu hướng thị trường SUV tại Việt Nam nhấn mạnh rằng công nghệ tiết kiệm nhiên liệu, xe hybrid/suv điện là xu hướng nổi bật trong 2024–2025.
Do đó, nhiều khách hàng giờ không còn mặc định rằng SUV = hao xăng nhiều, mà xem xét kỹ hệ truyền động, chế độ lái, công nghệ hỗ trợ tiết kiệm nhiên liệu.
Khi thị trường SUV / CUV phổ biến hơn, các địa điểm phụ tùng, sửa chữa và bảo trì cũng phát triển theo. Những mẫu SUV phổ biến có phụ tùng dễ tìm, chi phí sửa chữa được “giảm” so với thời điểm trước. Khi chi phí phụ tùng, nhân công được kiểm soát tốt hơn, rào cản kinh tế của SUV / CUV giảm đi phần nào.
Ngoài ra, nhiều hãng còn áp dụng bảo hành, gói bảo dưỡng miễn phí, bảo dưỡng định kỳ với giá ưu đãi để thu hút khách hàng SUV / CUV.
Trước đây, SUV / CUV thường bị gắn với “giá cao hơn nhiều” so với sedan tương đương. Nhưng gần đây nhiều mẫu SUV / CUV cỡ nhỏ (B-SUV, C-SUV) được các hãng điều chỉnh giá, tung chương trình ưu đãi để cạnh tranh, khiến mức giá của SUV / CUV không còn chênh lệch quá lớn so với các dòng xe sedan cao cấp.
Ví dụ: trong 8 tháng đầu 2024, Mitsubishi Xforce (một mẫu SUV cỡ B) được bán với mức giá 599–705 triệu đồng, và nhanh chóng dẫn đầu doanh số.=
Với mức giá cạnh tranh, cộng với ưu đãi từ đại lý (giảm giá, khuyến mãi, quà tặng), nhiều người dùng có thể tiếp cận SUV / CUV mà không quá chênh lệch so với mua sedan cao cấp.
Cuối cùng, một lý do quan trọng nhưng ít được dân dùng để ý — chính các hãng xe và nhà phân phối đã đi trước một bước, tập trung đầu tư vào mẫu SUV / CUV nhiều hơn, mở rộng dải sản phẩm, tiếp thị mạnh mẽ, và định hướng người dùng.
Các hãng xe (cả trong và ngoài nước) nhận ra tiềm năng của SUV / CUV tại Việt Nam nên dồn lực ra mắt nhiều mẫu mới, đổi mới thiết kế, nâng cấp công nghệ, đua nhau quảng bá. Trong quý I/2025, hơn 10 mẫu SUV / MPV mới được ra mắt — cho thấy sự ưu tiên của các hãng vào dòng xe này.
Cùng lúc, ngân sách quảng bá, marketing trải nghiệm, lái thử, roadshow… dành cho SUV / CUV được mạnh hơn, giúp người tiêu dùng dễ biết đến hơn, cảm nhận hấp dẫn hơn.
Không còn là “SUV to, đắt đỏ” như trước. Ngày nay thị trường có SUV / CUV từ cỡ A, B, C, đến D, cả loại crossover và SUV thuần, mẫu 5 chỗ, 7 chỗ, SUV đô thị (city SUV) đến SUV off-road. Với sự đa dạng ấy, người dùng dễ tìm một mẫu phù hợp với nhu cầu + túi tiền.
Chẳng hạn các mẫu SUV đô thị nhỏ có giá “mềm hơn”, phù hợp chạy trong thành phố, cũng có mẫu SUV 7 chỗ mạnh mẽ cho gia đình. Sự đa dạng mẫu mã khiến người dùng cảm thấy dễ chọn hơn, ít bị “ép mua”.
Khi các hãng đặt cược vào SUV / CUV, họ cũng mở rộng mạng lưới đại lý, kho phụ tùng, trạm dịch vụ, trải nghiệm hậu mãi… Điều này tạo niềm tin cho người dùng khi mua xe gầm cao — rằng việc bảo dưỡng, sửa chữa sẽ thuận lợi, chi phí không quá cao, dễ tiếp cận.
Khi nhiều người đã sử dụng SUV / CUV và chia sẻ trải nghiệm tích cực (tầm nhìn tốt, thoải mái, vận hành linh hoạt), những người dự định mua xe dễ bị ảnh hưởng bởi “hiệu ứng đám đông” — “nhiều người dùng SUV rồi, chắc mình cũng nên thử”. Hãng xe tận dụng điều này qua quảng cáo, câu chuyện người dùng, ảnh hưởng từ cộng đồng khách hàng, từ mạng xã hội.
Do vậy, sự “có mặt đông đảo” của SUV / CUV càng tạo áp lực và ảnh hưởng lan tỏa, khiến lựa chọn SUV / CUV càng phổ biến.
Để đặt rõ hơn sáu lý do trên trong bối cảnh thực tế, ta nên so sánh SUV / CUV với các loại xe truyền thống — sedan / hatchback / MPV.
Sedan / Hatchback: ưu điểm là trọng lượng nhẹ, cảm giác lái êm ái, tiêu thụ nhiên liệu tốt hơn trong điều kiện đô thị, dễ xoay trở, đỗ xe thuận lợi. Nhưng nhược điểm: khoảng sáng gầm thấp, hạn chế đường xấu, tầm nhìn hạn chế, cốp nhỏ hơn, ít linh hoạt chở đồ. Khi người dùng có nhu cầu rộng hơn (gia đình, chở đồ, đi đường xấu) thì những nhược điểm này dễ trở thành “giới hạn”.
MPV / Minivan: cũng có khoang rộng, phù hợp gia đình đông người, chở đồ tốt. Nhưng ngoại hình MPV thường cái “thân vỏ cao – dáng hộp” không phong cách như SUV, khả năng vận hành trên đường xấu kém hơn, vị trí lái thấp hơn, không “hầm hố” như SUV. Nhiều người thích chiếc xe vừa đẹp vừa đa dụng — và SUV / CUV đáp ứng tốt hơn yếu tố hình ảnh.
Xe compact (sedan nhỏ, hatchback nhỏ): phù hợp thành phố, chi phí thấp nhưng bị hạn chế nhiều trong các điều kiện đường xá thực tế.
Do đó, SUV / CUV nằm “giữa” các dòng xe đó — vừa đủ đa dụng, vừa có vẻ ngoài đẹp và quyền lực — trở thành lựa chọn cân bằng hơn cho rất nhiều nhóm người dùng.
Tuy nhiên, không có lựa chọn nào hoàn hảo cho mọi nhu cầu: nếu người mua chủ yếu chạy đô thị, đỗ xe chật, chi phí vận hành rất quan trọng — sedan hoặc hatchback vẫn có chỗ. Nhưng xu hướng có thể “dời trục” về SUV / CUV khi người dùng quan tâm nhiều hơn đến sự linh hoạt và trải nghiệm vận hành đa dạng.
Việc SUV / CUV trở thành lựa chọn phổ biến không có nghĩa là không có thách thức. Dưới đây là một vài điểm cân nhắc:
Chi phí nhiên liệu & phát thải: mặc dù công nghệ hybrid / động cơ tăng áp đã cải thiện, nhưng việc cân bằng giữa sức mạnh và tiết kiệm nhiên liệu vẫn là thách thức. Ở các mẫu SUV mạnh, việc tiêu thụ xăng trong điều kiện đô thị vẫn cao. Người dùng thông minh sẽ so sánh mức tiêu hao ở thực tế chứ không chỉ số lý thuyết.
Trọng lượng & cảm giác lái: xe gầm cao và khung lớn thường nặng hơn, dẫn đến độ ồn, lực quán tính vào cua cao hơn; nếu hệ thống treo chưa cân chỉnh tốt, cảm giác “bồng bềnh” có thể xuất hiện. Đây là cái mà người chuyên lái sẽ để ý.
Chi phí bảo trì / sửa chữa: mặc dù mạng lưới phụ tùng đã cải thiện, nhưng nếu xe bạn chọn là mẫu đặc biệt, hàng ngoại, linh kiện nhập — chi phí vẫn có thể cao. Người dùng cần kiểm tra khả năng cung ứng phụ tùng.
Đỗ xe & quay đầu trong đô thị: xe SUV / CUV lớn đôi khi gặp khó khăn trong việc quay đầu, đỗ trong hẻm, bãi đỗ chật. Nếu nơi bạn sống có không gian đỗ hạn chế, bạn cần cân nhắc kích thước.
Chính sách thuế, phí, ưu đãi & quy định: nếu Nhà nước hoặc địa phương có các chính sách ưu đãi cho xe điện, xe nhỏ, hoặc hạn chế xe cao, thì SUV / CUV truyền thống có thể chịu ảnh hưởng. Tuy nhiên, xu hướng chuyển sang xe điện (EV), crossover điện cũng sẽ ảnh hưởng và có thể SUV / CUV điện sẽ được hưởng lợi.
Dự đoán tương lai: tôi tin rằng SUV / CUV sẽ tiếp tục chiếm ưu thế, nhưng bản thân chúng sẽ “điều chỉnh” — nhẹ hơn, hiệu quả hơn, điện hóa hơn — để hòa hợp với yêu cầu môi trường và chi phí. Tương lai có thể là SUV / CUV điện hoặc hybrid chiếm phần lớn — khi hạ tầng sạc điện phát triển.
Khả năng vận hành linh hoạt & ứng phó điều kiện đường xá — gầm cao, dễ lội nước, vượt chướng ngại vật.
An toàn, vị trí ngồi cao & tầm nhìn vượt trội — ghế cao, tầm nhìn rộng, cảm giác kiểm soát.
Không gian nội thất rộng & khả năng chở đồ linh hoạt — chỗ ngồi thoải mái, cốp lớn, khả năng gập ghế.
Giá trị biểu tượng, định vị hình ảnh & cảm giác “đẳng cấp” — vẻ ngoài mạnh mẽ, ảnh hưởng xã hội, thương hiệu.
Cải thiện chi phí vận hành & công nghệ tiết kiệm — động cơ hiện đại, hybrid, chi phí bảo trì tốt hơn, giá cạnh tranh hơn.
Chiến lược thị trường của hãng & đa dạng mẫu mã — các hãng đẩy mạnh SUV / CUV, mạng lưới dịch vụ, đa dạng phân khúc, quảng bá, ảnh hưởng tâm lý.
Những yếu tố này phối hợp với nhau để khiến SUV / CUV không còn là lựa chọn “xa xỉ” mà chuyển thành lựa chọn hợp lý cho nhiều nhóm người dùng: gia đình, người trẻ, người thích phong cách, người cần linh hoạt trong vận hành.
Bài viết liên quan