SO SÁNH NGUYÊN NHÂN CHÁY XE Ô TÔ ĐIỆN VÀ XE Ô TÔ CHẠY XĂNG/DẦU

Cháy ô tô là một trong những sự cố nghiêm trọng nhất trong vận hành phương tiện, gây thiệt hại lớn về tài sản và đe dọa tính mạng con người.
Mặc dù cùng là ô tô, nhưng xe điện và xe chạy xăng/dầu có cấu tạo, nguồn năng lượng và hệ thống truyền động khác nhau, dẫn tới nguyên nhân cháy cũng có nhiều điểm khác biệt.
Việc so sánh nguyên nhân cháy của hai loại xe giúp nhận diện rủi ro và áp dụng các biện pháp phòng ngừa phù hợp.

2. Điểm giống nhau về nguyên nhân cháy

Việc xe ô tô bị cháy là tình trạng đã diễn ra từ rất lâu, thậm chí trước khi có sự xuất hiện của xe điện thì các xe ô tô chạy xăng/dầu đã từng bị cháy ở rất nhiều năm trước.

Cả ô tô điện và ô tô xăng/dầu đều có thể gặp các nguyên nhân chung như:

Sự cố hệ thống điện

• • Chập mạch, dây điện bị hở hoặc chạm vào khung xe.

  • Cầu chì, rơ-le, bộ điều khiển bị hỏng gây quá tải.

Cả xe xăng và xe điện đều có hệ thống điện là Acquy, và đây cũng là 1 nguyên nhân dẫn đến cháy xe từ dòng điện.

Hầu hết các xe bị cháy là do độ đèn xe không đúng cách.

Va chạm mạnh

• • Tai nạn giao thông làm biến dạng kết cấu, gây rò rỉ nhiên liệu hoặc hư hại pin.

Lỗi sản xuất hoặc lắp ráp

• • Linh kiện không đạt chuẩn, lắp đặt sai quy cách.

Môi trường khắc nghiệt

• • Nhiệt độ cao, đỗ dưới nắng gắt lâu ngày, nước ngập gây hỏng mạch điện.

Thiếu bảo dưỡng

• • Không kiểm tra định kỳ, để các hỏng hóc nhỏ tích tụ thành sự cố lớn.

3. Nguyên nhân đặc thù gây cháy ở ô tô điện

Sự khác biệt giữa xe điện và xe xăng là hệ thống pin công suất lớn trên xe điện. Vậy nên đây có thể là nguyên nhân của 1 số tình huống cháy xe ô tô điện. Tuy nhiên trường hợp này rất hiếm khi xảy ra và có rất nhiều người đang hiểu nhầm là do pin. 
Pin xe điện hầu hết đều được bảo vệ rất tốt, thậm chí xe ngập nước sâu còn chưa bị rò rỉ điện, nên việc cháy từ Pin gần như không xảy ra.
Mà việc cháy xảy ra từ dây sạc, hoặc dây truyền điện khác. Mà nguyên nhân này hầu hết là do người sử dụng sạc không đúng cách, dòng điện sạc không ổn định.

3.1. Sự cố pin lithium-ion

• Quá nhiệt (overheating) do sạc nhanh, môi trường nóng hoặc tản nhiệt kém.

• Quá sạc (overcharging) gây phá hủy cấu trúc điện cực.

• Ngắn mạch (short circuit) do va đập, ẩm ướt hoặc lỗi sản xuất.

• Thermal runaway: phản ứng dây chuyền trong các cell pin dẫn đến cháy nổ lan rộng.

3.2. Lỗi hệ thống sạc

• Sạc ở nguồn điện không ổn định.

• Sử dụng bộ sạc không tương thích.

• Lỗi ở cổng sạc gây tia lửa điện.

3.3. Phần mềm điều khiển (BMS) lỗi

• Không nhận diện kịp thời tình trạng quá nhiệt hoặc pin hỏng.

• Cập nhật phần mềm lỗi dẫn đến sạc vượt mức an toàn.

4. Nguyên nhân đặc thù gây cháy ở ô tô chạy xăng/dầu

4.1. Rò rỉ nhiên liệu

• Xăng/dầu rò rỉ từ bình chứa, ống dẫn hoặc kim phun.

• Gặp tia lửa từ bugi, hệ thống xả hoặc chập điện sẽ bùng cháy ngay.

4.2. Quá nhiệt động cơ

• Hệ thống làm mát hỏng, nước làm mát rò rỉ.

• Nhiệt độ động cơ tăng cao, dầu bôi trơn bị cháy.

4.3. Sự cố hệ thống xả

• Bộ xúc tác (catalytic converter) quá nóng (> 800°C) làm cháy các vật liệu gần đó.

• Lửa từ ống xả bén vào cỏ khô hoặc rác.

4.4. Áp suất nhiên liệu cao

• Bơm xăng, kim phun hoạt động sai, phun nhiên liệu ra ngoài buồng đốt.

5. Bảng so sánh nguyên nhân cháy ô tô điện và ô tô chạy xăng/dầu

6. Kết luận

• Ô tô điện: Nguy cơ cháy chủ yếu từ pin và hệ thống sạc, đặc trưng bởi hiện tượng thermal runaway khó kiểm soát.

• Ô tô xăng/dầu: Nguy cơ cháy chủ yếu từ nhiên liệu rò rỉ và quá nhiệt động cơ.

• Dù nguyên nhân khác nhau, cả hai loại đều cần bảo dưỡng định kỳ, sử dụng linh kiện chính hãng và tuân thủ quy trình vận hành an toàn để giảm rủi ro cháy nổ.